Czas czytania: 4 minuty
Spis treści:
W ostatnich dniach temat zarzutu zatrzymania w sprawach kredytów frankowych zyskał na znaczeniu, zwłaszcza w kontekście najnowszych uchwał Sądu Najwyższego. Orzeczenia te mają istotny wpływ na sytuację kredytobiorców oraz strategię banków w procesach sądowych.
Czym jest zarzut zatrzymania i kiedy ma zastosowanie?
Zarzut zatrzymania to instytucja prawa cywilnego, która pozwala jednej ze stron umowy wstrzymać się ze spełnieniem swojego świadczenia do czasu, aż druga strona zaoferuje równoczesne spełnienie swojego zobowiązania lub je zabezpieczy. Zgodnie z art. 496 Kodeksu cywilnego, prawo to przysługuje w sytuacji odstąpienia od umowy wzajemnej, gdy obie strony są zobowiązane do zwrotu świadczeń. Ustawa przewiduje, że wymieniona instytucja ma zastosowanie także w przypadku rozwiązania lub nieważności umowy wzajemnej.
Przystępując do spraw sądowych dotyczących kredytów frankowych, banki często przyjmowały strategię procesową, w ramach której podnosiły zarzut zatrzymania, argumentując, że dopóki kredytobiorca nie zwróci kapitału kredytu, bank nie jest zobowiązany do zwrotu uiszczonych przez niego rat.
Sprawdź co możemy dla Ciebie zrobić
Umowa wzajemna a zarzut zatrzymania
W kontekście sporów dotyczących kredytów frankowych i możliwości korzystania w nich przez banki z zarzutu zatrzymania, istotnym zagadnieniem jest charakter umowy kredytowej. Sąd Najwyższy w uchwale z 28 lutego 2025 r. (sygn. akt III CZP 126/22) stwierdził, że umowa o kredyt bankowy jest umową wzajemną w rozumieniu Kodeksu cywilnego. Oznacza to, że świadczenia obu stron są ekwiwalentne – bank udostępnia środki finansowe, a kredytobiorca zobowiązuje się do ich zwrotu wraz z odsetkami.
Taka treść orzeczenia Sądu Najwyższego mogłaby wskazywać, że skoro umowa kredytowa ma charakter umowy wzajemnej, to w sprawach o ustalenie nieważności umów kredytów frankowych banki mogą z zarzutu zatrzymania korzystać.
Zarzut zatrzymania w procesie frankowym – co na to Sąd Najwyższy?
Wątpliwości dotyczące podnoszenia przez banki zarzutu zatrzymania szybko jednak zostały przez Sąd Najwyższy rozwiane, bowiem w uchwale z 5 marca 2025 r. (sygn. akt III CZP 37/24) jednoznacznie stwierdził on, że w przypadku dochodzenia przez konsumenta zwrotu świadczeń od banku na podstawie nieważnej umowy kredytu, bank nie może skutecznie powoływać się na prawo zatrzymania.
Treść wymienionego wyżej orzeczenia potwierdza zatem stanowisko zajęte przez Sąd Najwyższy już w uchwale z 19 czerwca 2024 r. (sygn. akt III CZP 31/23), w której jednoznacznie wskazane zostało, iż w sytuacji, gdy obie strony zobowiązane są do zwrotu świadczeń pieniężnych – jak ma to miejsce w przypadku nieważnych umów kredytów frankowych – zastosowanie znajdować powinna instytucja potrącenia, a nie zatrzymania. Wynika to z faktu, że potrącenie jako mechanizm prawny pozwala na skuteczne i wzajemne umorzenie roszczeń stron bez konieczności angażowania dodatkowych zabezpieczeń. Sąd podkreślił przy tym, że zatrzymanie powinno być stosowane jedynie tam, gdzie brak jest innych, bardziej adekwatnych narzędzi prawnych – co w przypadku wzajemnych roszczeń pieniężnych nie zachodzi.
Stanowisko Sądu Najwyższego pozostaje zatem w zgodzie z oceną Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który w wyroku z 8 maja 2024 r. (sygn. C-424/22) wskazał, że stosowanie zarzutu zatrzymania przez banki w sporach z konsumentami może naruszać unijne przepisy dotyczące ochrony konsumentów.
Dowiedz się więcej o nas
Czy kancelaria frankowa może pomóc w przypadku zarzutu zatrzymania?
W obliczu skomplikowanego charakteru sporów frankowych zmieniającej się strategii procesowej banków, wsparcie wyspecjalizowanej kancelarii może istotnie usprawnić przebieg postępowania. Profesjonalna kancelaria frankowa i działający w niej pełnomocnicy posiadają aktualną wiedzę na temat najnowszych uchwał Sądu Najwyższego oraz orzeczeń TSUE, co pozwala na skuteczne reprezentowanie interesów kredytobiorców w sporach z bankami.
Kancelaria frankowa CHF Legal oferuje kompleksową pomoc, począwszy od analizy umowy kredytowej pod kątem klauzul abuzywnych, aż po reprezentację w negocjacjach z bankiem i prowadzenie postępowań sądowych. Nasze doświadczenie i specjalistyczna wiedza zwiększa szanse na pomyślne rozstrzygnięcie sprawy.
Autor wpisu:
Mariusz Krzyżanowski
adwokat, założyciel kancelarii
Powyższa publikacja została starannie opracowana, jednakże niektóre informacje zostały przedstawione w formie skróconej. W związku z tym artykuł ma jedynie charakter poglądowy, a zawarte w nim informacje nie powinny zastępować pełnej analizy konkretnego zagadnienia. Kancelaria Adwokacka Mariusz Krzyżanowski nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne straty wynikłe z działań podjętych lub zaniechanych na podstawie tej publikacji. Jeżeli mają Państwo zainteresowanie omówieniem poruszonych kwestii, serdecznie zachęcamy do kontaktu i rozpoczęcia współpracy. W przypadku potrzeby omówienia lub analizy indywidualnej sprawy, zapraszamy do kontaktu i nawiązania współpracy.
